Ključni izazov za omogućavanje većeg broja investicija, uključujući i javno-privatna partnerstva (JPP) na lokalnom nivou, jeste efikasnije donošenje planske dokumentacije kao uslova za legalnu gradnju, ocijenila je generalna sekretarka Zajednice opština Crne Gore Mišela Manojlović, govoreći na panelu „JPP kao prilika za infrastrukturni razvoj Crne Gore“ u okviru druge regionalne konfrencije o javno privatnom partnerstvu, u organizaciji Agencije za investicije Crne Gore, SIGMA-e i Ministarstva finansija.
– Javno-privatno partnerstvo je instrument koji pruža velike mogućnosti za realizaciju projekata od interesa za lokalne samouprave jer njime one ostvaruju svoje funkcije uz angažovanje privatnog kapitala, koji u sebi nosi dobru energiju, orjentisanu na konkretne i mjerljive rezultate. Time građani dobijaju kvalitetnije usluge bez ili sa minimalnim troškovima iz lokalnih budžeta – rekla je Manojlović.
Ona je podsjetila da JPP nije novi koncept u Crnoj Gori, imajući u vidu da su ga opštine koristile još od 2002. godine. Manojlović je ukazala na dobre prakse u njegovoj realizaciji kao što je izgradnja tržnih centara u kojima se pružaju usluge tržnica i pijaca, realizacija javne rasvjete uz obezbjeđenje energetske efikasnosti i slično.
Dok je izrada planova bila u nadležnosti opština, prema riječima Manojlović, one su je brže prilagođavale razvojnim i drugim projektima, pa je time i razvoj bio dinamičniji jer je značio otvaranje novih radnih mjesta, veće prilive po osnovu poreza, itd.
– Godišnje su u prosjeku donosile oko 50 detaljnih planova ili njihovih izmjena i dopuna. Od 2017. godine, međutim, izmijenjena je zakonska regulativa i nadležnost za izradu detaljnih urbanističkih planova preuzelo je resorno ministarstvo koje realno nije imalo kapacicteta da prati potrebe opština. Od oko 150 njihovih inicijativa za izmjene detaljnih planova, nakon 2017. godine realizovano je samo 30, od čega u opštini Rožaje nijedan, a u opštini Herceg Novi samo jedan. Takva javna politika je zaustavila mnoge investicije, što je rezultiralo propuštenim prilikama i negativnim uticajem na ekonomski razvoj i depopulaciju sjevernog dijela Crne Gore. Najava resornog ministra Slavena Radunovića o vraćanju nadležnosti opština u ovoj oblasti otvara šanse za brži održivi razvoj uz korištenje svih raspoloživih mogućnosti, uključujući i JPP i bespovratne fondove, a time i manju zavisnost opština od Egalizacionog fonda i budžeta države – rekla je Manojlović.
Ona je kao oblasti koje nude šanse za realizaciju javno-privatnog partnerstva navela banjski turizam u zaleđu crnogorskih opština koji se može povezati sa svim ostalim oblicima turizma u ruralnim područjima, organskom poljoprivrednom proizvodnjom, zaštitom životne sredine i zdravim stilovima života, čime bi se turistička sezona transformisala u turističku godinu, stavljanjem fokusa na preventivu u liječenju i razvijanjem tog brenda.
– Za realizaciju ove razvojne orjentacije opština potrebna je čvrsta saradnja sa centralnim organima vlasti jer zahtijeva zakonsko definisanje zdravstvenog turizma, detaljnu regulaciju banjskog turizma i uvođenje u legalne tokove komplementarnih metoda liječenja koje su vrlo razvijene u regionu i svijetu i čak se može reći da imaju primat nad konvencionalnom medicinom. Ovim bi se omogućilo i otvaranje novih radnih mjesta, a time i prilika da mladi ljudi ostanu u Crnoj Gori i u svojim opštinama – rekla je generalna sekretarka Zajednice opština, ističući neophodnost investiranja u ljudske resurse kao jedan od najvećih izazova koji predstoje Crnoj Gori, naročito imajući u vidu rezultate poslednjeg popisa i prosječnu starosnu strukturu stanovništva.
Pored Manojlović, na panelu „JPP kao prilika za infrastrukturni razvoj Crne Gore“ govorili su i Snežana Đurović, direktorica Agencije za investicije Crne Gore, Jelena Jovetić, direktorica Direktorata za upravljanje javnim investicijama i politiku javnih nabavki u Ministarestvu finansija, Nina Drakić, predsjednica Privredne komore Crne Gore, i Marko Miročević, izvršni direktor Američke privredne komore u Crnoj Gori. Na prvom panelu konferencije „Crna Gora JPP Vizija i Misija” govorili su Novica Vuković, ministar finansija, Maja Vukićević, ministarka saobraćaja, i Simonida Kordić, ministar turizma.
